"Thnh phố khng chỉ ton mi rượu, m cn đầy mi lựu đạn cay. Những cuộc xuống đường, biểu tnh lin min. Lựu đạn cay lm cho cuộc sống kh chịu. Người ta bảo những người biểu tnh l Việt cộng. C ght Việt cộng, nhưng mẹ c bảo đ l những người yu nước. C vẫn ght Việt cộng. Mi sau ny, khi ba c trở về từ ci chết, c mới biết Việt cộng cũng l dn tộc. V dn tộc l vinh quang.

Nhưng cha c đ khng trở về một mnh. ng mang theo một người đn b khc. C chẳng bao giờ c dịp sống với cha. Việc duy nhất c nghĩa ng đ lm cho c l thay lại giấy khai sinh để c c một người cha. L lịch của c nhờ đ được ghi l gia đnh cch mạng.

Cho d thế, cuộc sống của hai mẹ con c cũng khng c g thay đổi.

Khi mẹ c bị bắt vo trường phục hồi nhn phẩm, cha c đ bảo lnh cho mẹ c về. Cch mạng khoan hồng.

Những kh khăn của cuộc sống sau ngy chấm dứt chiến tranh cng trở nn khốn kh. C cũng khng hiểu bằng cch no mẹ c vẫn nui được c.

Sau khi tốt nghiệp phổ thng, c nghỉ học. V khng biết lm g.

Một hm mẹ c bảo:

"M cần tiền để sang qun. Con gip m."

Khng chờ c hỏi, mẹ c ni tiếp:

"M muốn con bn trinh. Chỉ c cch ấy m con mnh mới mong kh được."

Thy Kiều bn mnh chuộc cha. C bn trinh để gip mẹ c vốn lm ăn. Cũng l bo hiếu thi. C khng ni g chỉ gật đầu."

(Trch Thảo mai trn dốc gi)

Chiến tranh đưa c gi từ nng thn vo thnh phố, biến một c gi ngy thơ trở thnh gi đĩ quốc dn. Cu chuyện khng mới, bởi khng c g mới trong cuộc đời trược nhiễu nhương ny, nhưng cch c ứng xử với cuộc đời cũng như cch cuộc đời đối đi với c l một bi kịch thời đại, lừa lọc dối tr v người tin vo lừa lọc dối tr như chn l.

Cả hai truyện trong cuốn sch ny, THẢO MAI TRN DỐC GI v ĐĨ THI & PHẦN CN LẠI Ở CI CHẾT, đều m tả một x hội mang căn tnh ĐĨ, như một lẽ sống. Phi lịch sử nhưng bất biến.